Οι κίονες και οι τοίχοι αποτελούσαν τον κορμό ενός αρχαίου ναού και στήριζαν τη στέγη του. Τα μεγαλύτερα κτήρια είχαν περισσότερους κίονες γύρω από τους τοίχους του σηκού, της κλειστής αίθουσας όπου υπήρχε το άγαλμα του θεού ή της θεάς. Συχνά μάλιστα οι μεγαλύτεροι ναοί είχαν κίονες και στο εσωτερικό τους. Αρχικά οι κίονες των ναών ήταν ξύλινοι, αργότερα όμως άρχισαν να κατασκευάζονται από διάφορα είδη πέτρας, με πιο εντυπωσιακό το μάρμαρο!
Με το πέρασμα των χρόνων οι κίονες δεν στήριζαν απλώς τη στέγη αλλά έδιναν και ξεχωριστή μορφή στον ναό ανάλογα με τον ρυθμό στον οποίο ανήκαν.
Ρυθμό; Κι όμως έχουν και τα αρχαία κτήρια…. ρυθμό!
Τρεις είναι οι τρόποι ή ρυθμοί σύμφωνα με τους οποίους είναι κτισμένα τα αρχαία κτήρια:
ο δωρικός
ο ιωνικός
ο κορινθιακός
Οι εξωτερικοί κίονες και το τμήμα επάνω από αυτούς, ο θριγκός, μας δείχνουν τον αρχιτεκτονικό ρυθμό του κάθε κτηρίου. Οι κίονες έχουν βάση, κορμό και κιονόκρανο στο επάνω μέρος τους. Ο κορμός των κιόνων συνήθως δεν είναι λείος αλλά έχει ραβδώσεις.
Πού διαφέρουν οι κίονες των τριών ρυθμών;
Στη βάση: Οι κίονες του δωρικού ρυθμού δεν έχουν βάση ενώ του ιωνικού και του κορινθιακού έχουν.
Στις ραβδώσεις του κορμού: Οι ιωνικοί και οι κορινθιακοί κίονες έχουν περισσότερες ραβδώσεις από τους δωρικούς.
Στο κιονόκρανο: Κάθε ρυθμός έχει διαφορετικό κιονόκρανο, πιο απλό ή πιο περίτεχνο!
Σύρε το κουμπί για να δεις τα σχέδια των τριών ρυθμών
Από το κιονόκρανο καταλαβαίνουμε αμέσως σε ποιον ρυθμό ανήκει ένας κίονας!
Το δωρικό κιονόκρανο αποτελείται στο πάνω μέρος από τον άβακα, μία τετράγωνη πλάκα και στο κάτω μέρος από τον εχίνο, ένα καμπύλο τμήμα.
Το ιωνικό κιονόκρανο έχει άβακα στο πάνω μέρος κι εχίνο στο κάτω, ενώ ανάμεσά τους έχει τις έλικες.
Το κορινθιακό κιονόκρανο έχει άβακα και από κάτω τον κάλαθο, το κυρίως τμήμα του που έχει τη μορφή καλαθιού με σκαλιστά φύλλα και έλικες.
Σύρε το κουμπί για να δεις τα μέρη του δωρικού κιονοκράνου.
Σύρε το κουμπί για να δεις τα μέρη του ιωνικού κιονοκράνου.
Σύρε το κουμπί για να δεις τα μέρη του κορινθιακού κιονοκράνου.
Εύκολα τώρα μπορείς να ξεχωρίσεις το απλό και στιβαρό δωρικό κτήριο από το πιο κομψό και πλούσια διακοσμημένο ιωνικό ή κορινθιακό!
Στα μνημεία της Ακρόπολης θα δεις κίονες του δωρικού και του ιωνικού ρυθμού!
Ένα ή περισσότερα κομμάτια;
Ο κορμός των κιόνων είναι φτιαγμένος από μικρότερα τμήματα, τους σπονδύλους. Μερικές φορές όμως μπορεί να αποτελείται κι από ένα ενιαίο κομμάτι λίθου, όπως στον ναό της Αθηνάς Νίκης.
Στα έργα αναστήλωσης που γίνονται σήμερα στα μνημεία της Ακρόπολης οι κίονες συχνά συμπληρώνονται με σπονδύλους από νέο μάρμαρο. Σε αυτούς οι ραβδώσεις λαξεύονται με τη βοήθεια ειδικών μηχανημάτων. Για την τελική όμως επεξεργασία στις επιφάνειές τους χρειάζεται μεγάλη δεξιοτεχνία από έμπειρους μαρμαροτεχνίτες. Πολύ χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα είναι η δημιουργία ραβδώσεων στα νέα συμπληρώματα των κιόνων του Παρθενώνα.
Παίξε με τους κίονες!
Print