Οι αναστηλωτικές επεμβάσεις στα κλασικά κτήρια της Ακρόπολης, που άρχισαν κατά τη δεκαετία του 1970, είχαν αρχικώς σωστικό χαρακτήρα. Η αστοχία παλαιότερων αναστηλώσεων είχε προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές, ρηγματώσεις και θραύσεις μαρμάρων, ενώ η ατμοσφαιρική ρύπανση επέβαλλε την απομάκρυνση των γλυπτών από τα μνημεία και τη φύλαξή τους σε ασφαλέστερο περιβάλλον. Στη συνέχεια, φάνηκαν νέα απροσδόκητα προβλήματα ευστάθειας, οφειλόμενα σε άλλα αίτια, πυρκαγιές, εκρήξεις και σεισμούς. Παράλληλα οι επεμβάσεις έδωσαν την ευκαιρία για αναβάθμιση της αξίας των ίδιων των μνημείων, με συμπληρωματικές αναστηλώσεις και διορθώσεις σε τοποθετήσεις αρχιτεκτονικών μελών σε εσφαλμένες θέσεις. Ο καθαρά σωστικός χαρακτήρας του αρχικού προγράμματος μετεξελίχθηκε και συμπεριέλαβε αναστηλωτικά προγράμματα που επαύξησαν τόσο τη στατική επάρκεια των μνημείων όσο και την αναγνωσιμότητά τους. Έως σήμερα έχουν ολοκληρωθεί τα έργα αποκατάστασης του Ερεχθείου, των Προπυλαίων και του ναού της Αθηνάς Νίκης, ενώ σε εξέλιξη είναι το έργο αποκατάστασης του Παρθενώνα και το έργο αποκατάστασης του Τείχους της Ακρόπολης.

Οι κύριες δομικές επεμβάσεις στα μνημεία της Ακρόπολης ακολουθούν την εξής σειρά:

Αποσυναρμολόγηση τμημάτων των μνημείων, αφαίρεση των γλυπτών και αντικατάστασή τους με ακριβή χυτά αντίγραφα, αποκατάσταση των μαρμάρινων αρχιτεκτονικών μελών με γνώμονα το σεβασμό του αυθεντικού υλικού, επανασυναρμολόγηση, καθώς και διόρθωση των αναστηλωτικών λαθών των παλαιότερων αναστηλώσεων. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ευστάθειας, τα αναστηλωμένα τμήματα των κτηρίων αποσυναρμολογούνται. Στη συνέχεια, αφού πραγματοποιηθεί στο έδαφος η συντήρηση και η εξυγίανση των επιμέρους αρχιτεκτονικών μελών με την απομάκρυνση των καταλοίπων των παλαιότερων επεμβάσεων (οξειδωμένα σίδερα, αποσαθρωμένα και διαβρωμένα σκυροδέματα, διάφορες κόλλες και τσιμεντοκονιάματα) τα θραυσμένα μέλη συγκολλώνται με οπλισμούς τιτανίου και ειδικό τσιμεντοκονίαμα. Στην περίπτωση που απαιτείται κάποια νέα συμπλήρωση, τούτη πραγματοποιείται από νέο πεντελικό μάρμαρο. Τα αποκατεστημένα μέλη επανατοποθετούνται στο μνημείο στην αρχική τους θέση, αφού προηγουμένως γίνει διόρθωση των αναστηλωτικών λαθών και συνδέονται μεταξύ τους με νέους συνδέσμους από τιτάνιο.

Πάγια αρχή της ΕΣΜΑ αποτελεί ο περιορισμός των επεμβάσεων στα τμήματα που είτε έχουν ήδη διαταραχθεί από αναστηλώσεις του παρελθόντος ή, λόγω του ερειπωμένου χαρακτήρα των μνημείων, δεν παρουσιάζουν πλέον στατική επάρκεια. Ωστόσο, καθώς οι οξειδωμένοι σύνδεσμοι βρίσκονται σε αφανείς θέσεις, το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται παρά μόνο με τη διάλυση τμημάτων των μνημείων, την αποσυναρμολόγηση των μελών καιτην αντικατάσταση των συνδέσμων με νέους από τιτάνιο. Για τη δομική αποκατάσταση των μαρμάρων το βασικό κριτήριο είναι ο σεβασμός του αυθεντικού υλικού. Πάγια επιδίωξη είναι η αντιστρεψιμότητα των επεμβάσεων, δηλαδή η δυνατότητα επαναφοράς του μνημείου στην κατάσταση που βρισκόταν πριν από τις επεμβάσεις, ώστε να διατηρήσει όλες τις δυνατότητες παροχής πληροφοριών και να μπορεί να διορθωθεί κάθε ενδεχόμενο λάθος των σημερινών επεμβάσεων με μία μελλοντική επέμβαση.

Print